Profesor Maria Grzegorzewska to jedyna kobieta uhonorowana w Poznaniu specjalnym pomnikiem, znajdującym się na terenie Zespołu Szkół Specjalnych nr 103 przy ul. Rycerskiej 43.
Kobiety na cokołach: Tablica Krystyny Feldman
Skromna metalowa tablica umieszczona na bloku mieszkalnym nr 74 na osiedlu Armii Krajowej przypomina o Krystynie Feldman, ukochanej aktorce pokoleń Poznaniaków, która przez prawie 30 lat była mieszkanką poznańskich Rataj.
Kobiety na cokołach: Tablica Kazimiery Iłłakowiczówny
O Kazimierze Iłłakowiczównie – najwybitniejszej poetessie Poznania – przypominają w naszym mieście trzy tablice pamiątkowe.
Pierwsza tablica znajduje się na frontonie kamienicy mieszkalnej przy ul. Gajowej 4 w Poznaniu. W centrum kamiennej płyty umieszczona została płaskorzeźba przedstawiająca twarz poetki, natomiast po prawej stronie, w pionowej kolumnie wykuty został napis:
Kobiety na cokołach: Kąpiąca się
Na początku XX wieku, ze środków fundacji poznańskiego patrycjusza żydowskiego pochodzenia – Samuela D. Jaffego – dla tworzącego się wówczas poznańskiego muzeum, została zakupiona brązowa rzeźba „Kąpiąca się”.
Ulice kobiet
ANTONINA KAWECKA — polska śpiewaczka operowa i pedagożka.
Kobiety na cokołach: Dziewczyna z pawiem
Modernistyczna rzeźba plenerowa Anny Krzymańskiej zatytułowana „Paw” przedstawia dziewczynę siedzącą na fantazyjnym ptaku. Usytuowana na rozległym trawniku pomiędzy Aleją Niepodległości a parkowym stawem, stanowi optyczny zwornik parku Karola Marcinkowskiego.
Kobiety na cokołach: Pożegnanie Marii
Pod koniec lat trzydziestych, za stawem w parku Marcinkowskiego, umieszczona została rzeźba, której bohaterką była kobieta – Pożegnanie Marii (zwana też Pożegnaniem Wacława z Marią).
Jej autorem był nie byle kto, bo sam prof. Stanisław Jagmin, od 1920 roku kierujący Wydziałem Rzeźby i Ceramiki w Szkole Sztuk Zdobniczych w Poznaniu, a w latach 1925-1936 dziekan Wydziału Ceramiki. Pochodziła ona z okresu, gdy jego twórczość zwróciła się ku klasycyzmowi i akademizmowi. Przedstawiała postać dziewczyny tulącej się do husarza, a dedykowana była Antoniemu Malczewskiemu, autorowi powieści poetyckiej „Maria”, którego nazwisko wyryte zostało zresztą na cokole.
Kobiety na cokołach: Dziewczynka z misiem.
Podczas wspomnianej w poprzednim poście drugiej edycji pleneru rzeźbiarskiego „Rataje-74” organizowanego w Osiedlowym Domu Kultury „Na Skarpie”, zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej „Osiedle Młodych” wybrał nie tylko Pływaczkę Józefa Kopczyńskiego, ale także Dziewczynkę z misiem poznańskiej artystki Zofii Ulatowskiej Gosławskiej.
Kobiety na cokołach: Pływaczka
W poprzednim poście była mowa o Józefie Kopczyńskim, któremu córka – Magdalena Kopczyńska-Matusewicz – zadedykowała rzeźbę Tancerka.Warto przypomnieć, że sam Józef Kopczyński był także autorem rzeźby plenerowej przedstawiającej aktywną dziewczynę, którą przez dziesiątki lat podziwiać można było na poznańskich Ratajach.
Kobiety na cokołach: Tancerka ze Szkoły Baletowej
Tancerka nie jest wcale ukazana w tańcu, ale stoi nieśmiało w jednym z barokowych krużganków Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. Olgi Sławskiej-Lipczyńskiej w Poznaniu w Poznaniu przy ul. Gołębiej. Rzeźba nie przedstawia profesjonalnej tancerki baletu, ale dojrzewającą dziewczynkę ubraną w obcisły strój, w którym powtarza monotonne ćwiczenia.
Autorce udało się uchwycić moment przejścia, kiedy mała dziewczynka przestaje być dzieckiem, a staje się kobietą, moment pomiędzy niewinnością a dorosłością. Intencja autorska wyraźnie widoczna była wcześniej, kiedy rzeźba eksponowana była w galeriach, gdy przed postacią adeptki baletu ustawiane było lustro. W obecnym miejscu postać dziewczyny nie potrzebuje już lustra, bo sama stała się lustrem, w którym przeglądają się uczennice poznańskiej szkoły.
Autorką rzeźby jest Małgorzata Kopczyńska-Matusewicz, a jej Tancerka pojawiła się na dziedzińcu szkoły baletowej 20 czerwca 2008 roku. Artystka zadedykowała swoje dzieło ojcu, profesorowi Józefowi Kopczyńskiemu z poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych, dla którego zawsze szczególne znaczenie miały kwestie formalne dzieła sztuki.
Tekst: Paweł Cieliczko
